Algemeen

Zoals in voorgaand thema gezien, behelst het algemeen verbintenissenrecht in principe de regels voor alle contracten die in België worden gesloten. Dit neemt niet weg dat een aantal bijzondere contracten afzonderlijke regels bevatten, die van dit algemeen verbintenissenrecht afwijken. Deze afwijkingen moeten uitdrukkelijk in de wet worden vermeld en gaan voor op de regels van het algemeen verbintenissenrecht. Deze contracten worden daarom “bijzondere overeenkomsten” of “benoemde overeenkomsten”, genoemd, omdat de wet ze als zodanig benoemt en ze als bijzondere regels voorgaan op algemene regels (volgens het adagium lex specialis derogat generali). Het Belgisch recht kent heel wat benoemde contracten. Zo worden koop-, huur-, aannemings- en bewaargevingsovereenkomsten geregeld in het oud Burgerlijk Wetboek. Voor de bijzondere overeenkomsten werd nog geen update in het nieuw Burgerlijk Wetboek aangenomen, maar deze is op het ogenblik onderweg (toekomstig Boek 7. Bijzondere contracten), waardoor we nu nog de nadruk op het oud Burgerlijk Wetboek leggen.

Van de hierna beschreven overeenkomsten worden slechts de grote principes belicht. Zo volgen hierna over de koopovereenkomst slechts de algemene regels van het oud Burgerlijk Wetboek. Ze zijn in principe van toepassing op alle koopcontracten, zowel op de dagelijkse aankoop van een brood of een krant, als op de minder frequente aankoop van bijvoorbeeld meubelen of een auto, tot de meestal eenmalige aankoop van een woonhuis of appartement, maar ook op de aankoop van een portefeuille van aandelen, van een industrieel complex in going concern en dergelijke meer.

Dit neemt niet weg dat, naargelang het hoe, wie en wanneer van de koop-verkoop, nog andere regels van toepassing kunnen zijn, zoals de regeling inzake marktpraktijken en consumentenbescherming, die voor de professionele verkopers de wijze waarop zij zaken aan particulieren kunnen verkopen, op allerlei manieren aan banden legt (verplichte informatie, verplichte bedenktijd, verbod op het opleggen van al te eenzijdige verkoopsvoorwaarden enz.). De inhoud van dit thema moet dan ook in vele gevallen gecombineerd worden met die van andere thema’s (zie met name Ondernemingsrecht). Heel wat bijzondere wetgeving beschermt immers, zoals al aangegeven werd bij de bespreking van verbintenissen in het algemeen, op dwingende wijze bepaalde partijen in specifieke gevallen.